Davor Gjenero otkriva: Dodik očito odlazi, a Vučić preuzima ulogu kakvu je Milošević imao ‘90-ih…

Izgleda da je u bosanskohercegovačkom entitetu RS počelo vrlo napeto i ozbiljno razdoblje u kome su se, možda, počele pojavljivati prve napukline u Dodikovoj građevini “srpskoga svijeta” na prostorima Bosne i Hercegovine, napukline koje su u prethodnom razdoblju bile brižljivo prikrivane.

Milorad Dodik je na rubu opstanka i ne ostaje mu nego da igra na sve ili ništa, na maksimalno zaoštravanje sukoba. Ta njegova igra u ovom je trenutku u interesu i autoritarnom režimu Aleksandra Vučića u Beogradu, koji je sve više suočen s gubitkom legitimiteta i koji građanima sve više djeluje kao neuvjerljiv.

Znamo staru lekciju o tome kako, kad se god počne raspadati režim u Beogradu, on počne izvoziti nacionalističke napetosti u regiju i tako vraćati svoju moć na domaćem terenu. U politici analogije rijetko dobro funkcioniraju, ali analogija današnje pozicije Vučićeva režima sa stanjem od prije 34 godine i velikih demonstracija u Beogradu 9. marta, iza kojih je stajao Vuk Drašković sa svojom organizacijom, nameće se sama po sebi.

Dimne bombe u Beogradu, ali i u Banjoj Luci
Dimne bombe što su bačene u Skupštini Srbije nisu jedine takve bačene ovih dana. I ono što, vjerojatno u dosluhu s režimom u Beogradu, trenutno u Banjoj Luci radi Milorad Dodik, nije drugo nego bacanje dimnih bombi.

Vučić je najprije pokušavao održati kontrolu nad procesima u Srbiji igrajući na slabu kartu “obrane Kosova”. Nakon toga je pokušao odigrati novu kartu, onu na koju je Milošević zaigrao na početku svoje nacionalističke socijalne dinamike, “obranu Vojvodine”, ali u uvjetima kad je Vojvodina ekonomski devastirana i kad je provedena temeljita “rekonstrukcija” nacionalnog sastava njenog stanovništva, kad je tamo dominantna postala autoritarna politička kultura, koju su nametnuli useljenici iz BiH i Hrvatske, priča o autonomiji, kao obliku demokratskoga ograničavanja apsolutne vlasti, ne može funkcionirati, a konstrukcija o izdvajanju Vojvodine iz Srbije nikome ne može biti uvjerljiva.

Kosovo, koliko god se u Srbiji uvijek spominje u kontekstu nacionalističke patetike, kao “najskuplja srpska riječ”, “kolijevka” ili “srce”, ne može biti stvarni motiv za okupljanje oko Vučića. I oni koji govore o tome “kad se vojska na Kosovo vrati”, znaju da je ono nepovratno izgubljeno za Srbiju, da je srpska zajednica na Kosovu u takvoj manjini da ne može osigurati nikakav oblik kontrole kosovskog teritorija, a da Srbija ne može integrirati albansku zajednicu na Kosovu u svoj državni korpus i nakon toga ostati država i s krhkim prividom demokratskih procedura, kao što je to danas. Istina je da u uvjetima kad se ruši europski mirovni poredak ideja o razmjeni teritorija, kojom bi Srbija dobila sjever Kosova više nije neprovediva, ali za Vučićev koncept “imperijalizma sirotinje” to jednostavno nije dovoljno.

Dodik nije Vučiću politički partner u pravom smislu riječi
Što je Vučiću potrebno da bi zaustavio raspadanje svog autoritarnog režima? Odgovor na ovo pitanje posve je jednostavan. Isto ono što je Miloševiću bilo potrebno da zaustavi martovske demonstracije 1991. godine – neki oblik garancije da on može provesti ono što se u Miloševićevo vrijeme nazivalo ili “očuvanjem Jugoslavije”, ili iskrenije “velikom Srbijom”, a danas se zapravo isti koncept prodaje pod imenom “srpski svijet”.